Diabeti është një sëmundje kronike që ndikon në mënyra të ndryshme në organizëm dhe një prej fushave që shpesh neglizhohet është shëndeti oral. Për shkak të nivelit të lartë të sheqerit në gjak dhe dobësimit të mekanizmave mbrojtës të trupit, personat me diabet janë më të prirur të përballen me probleme dentare dhe të mishrave të dhëmbëve. Të kuptuarit e kësaj lidhjeje është hapi i parë drejt mbrojtjes së shëndetit oral dhe ruajtjes së një buzëqeshjeje të shëndetshme.
Lidhja mes diabetit dhe shëndetit oral
Diabeti ndikon në trup duke ulur aftësinë e organizmit për të luftuar infeksionet dhe për të shëruar plagët. Kjo do të thotë që goja, si një zonë e ndjeshme dhe e ekspozuar, është veçanërisht e rrezikuar. Po ashtu, diabeti ndikon në prodhimin e pështymës, gjë që krijon një mjedis më të thatë dhe më të favorshëm për shumimin e baktereve.
Niveli i lartë i glukozës në gjak mund të ndikojë edhe në përbërjen e pështymës, duke rritur rrezikun e formimit të pllakës bakteriale dhe të kariesit dentar. Për këtë arsye, ruajtja e një ekuilibri të mirë të sheqerit në gjak nuk është e rëndësishme vetëm për shëndetin e përgjithshëm, por edhe për shëndetin e gojës.
Problemet orale më të zakonshme tek personat me diabet
1. Sëmundjet e mishrave të dhëmbëve (gingiviti dhe periodontiti)
Diabeti rrit rrezikun e inflamacionit të mishrave të dhëmbëve. Gingiviti mund të përparojë në periodontit, një sëmundje serioze që dëmton indet dhe kockat që mbajnë dhëmbët. Nëse nuk trajtohet, kjo mund të çojë në humbjen e dhëmbëve.
2. Goja e thatë (xerostomia)
Prodhimi i reduktuar i pështymës është një problem i shpeshtë tek diabetikët. Pështyma ndihmon në pastrimin e baktereve dhe ruajtjen e ekuilibrit të gojës, prandaj mungesa e saj rrit rrezikun e kariesit dhe infeksioneve.
3. Infeksionet mykotike (kandidiaza orale)
Nivelet e larta të sheqerit krijojnë kushte ideale për shumimin e kërpudhave në gojë, duke shkaktuar infeksione që shfaqen me njolla të bardha dhe djegie në gjuhë ose qiellzë.
4. Shërimi i ngadalshëm i plagëve
Diabeti ngadalëson procesin e shërimit, gjë që mund të jetë problematike pas ndërhyrjeve dentare, si nxjerrja e dhëmbëve ose trajtime të tjera kirurgjikale.
5. Erë e keqe e gojës (halitoza)
Goja e thatë, infeksionet dhe pllakëzimi bakterial rrisin mundësinë për zhvillimin e erës së keqe të gojës, e cila është një problem i shpeshtë për pacientët diabetikë.
Shenjat paralajmëruese që duhet të vëzhgoni
Personat me diabet duhet të jenë veçanërisht të vëmendshëm ndaj shenjave të hershme të problemeve orale. Disa prej tyre përfshijnë:
- Mishra që gjakosin lehtë gjatë larjes së dhëmbëve
- Frymëmarrje me erë të pakëndshme ose shije metalike në gojë
- Dhëmbë që lëkunden ose ndjesi e dhimbjes në mishra
- Thatësi e vazhdueshme e gojës
- Ulçera ose plagë që nuk shërohen për një kohë të gjatë
Kujdesi ditor për shëndetin oral tek personat me diabet
1. Kontrolli i sheqerit në gjak
Mbajtja e niveleve të stabilizuara të glukozës është hapi më i rëndësishëm. Sa më mirë të menaxhohet diabeti, aq më i ulët është rreziku për komplikime orale.
2. Larja e rregullt e dhëmbëve
Pastrimi i dhëmbëve dy herë në ditë me një pastë që përmban fluor është thelbësor. Gjithashtu, përdorimi i fillit dentar ndihmon në pastrimin e zonave që furça nuk arrin.
3. Përdorimi i shpëlarësve oralë antibakterialë
Një shpëlarës i rekomanduar nga dentisti mund të ndihmojë në uljen e bakterieve dhe mbrojtjen e mishrave të dhëmbëve.
4. Vizitat e rregullta tek dentisti
Kontrollet profesionale të paktën dy herë në vit janë të domosdoshme. Dentisti mund të identifikojë problemet në fazat e hershme dhe të japë trajtimin e nevojshëm.
5. Hidratimi dhe kujdesi për gojën e thatë
Pini shumë ujë dhe përdorni xhel ose sprej hidratues për gojën nëse vuani nga thatësia. Përtypja e çamçakëzëve pa sheqer mund të ndihmojë gjithashtu në stimulimin e prodhimit të pështymës.
6. Dietë e kujdesshme
Shmangia e ushqimeve me shumë sheqer dhe fokusimi në ushqime të pasura me vitamina dhe minerale ndihmon në përmirësimin e shëndetit të përgjithshëm dhe atij oral.
Rëndësia e bashkëpunimit me profesionistët shëndetësorë
Pacientët me diabet duhet të krijojnë një plan të koordinuar kujdesi duke përfshirë mjekun dhe dentistin. Njoftimi i dentistit për nivelin e kontrollit të diabetit dhe mjekimeve të përdorura është thelbësor për të përcaktuar trajtimin më të sigurt dhe më efektiv.
Rrugët drejt një buzëqeshjeje të shëndetshme
Diabeti nuk duhet të jetë një pengesë për një shëndet oral të mirë. Me kujdes të rregullt, kontrolle të shpeshta dhe menaxhim të kujdesshëm të sëmundjes, është plotësisht e mundur të mbani një buzëqeshje të bukur dhe të shëndetshme. Edukimi, ndërgjegjësimi dhe kujdesi proaktiv janë armët më të forta kundër komplikimeve që diabeti mund të sjellë në gojë.